بررسی اثرات خشکسسالی بر عملکرد محصولات کشاورزی مطالعه موردی شهرستان میناب

با توجه به قرارگیری کشورایران دریکی از مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین ، خشکسالی درابعاد مختلف برنامه های عمرانی کشور را دچار رکود نموده و بحرانهای گسترده اجتماعی – اقتصادی را در نواحی مختلف ایجاد می نماید . درسالهای اخیر آثار زیان بار خشکسالی بر منابع آب ، بخش کشاورزی ، مراتع ، تولیدات دامی ، مهاجرت و بهداشت و درمان بسیار زیاد بوده و در صورت تداوم خشکسالی این آثار زیان بار روز به روز بیشتر می شود . دراین مطالعه جهت شناخت اثرات خشکسالی بر عملکرد محصولات کشاورزی شهرستان میناب از روش اسنادی استفاده شده است . درروش اسنادی ابتدا ابعاد نظری موضوع مورد مطالعه تدوین شده و سپس با استفاده از اطلاعات دریافتی از اداره هواشناسی استان هرمزگان ، به جمع آوری داده ها پرداخته ایم . همچنین جهت تحلیل داده ها و اطلاعات از نرم افزار excel استفاده کرده ایم .در ادامه جهت بررسی دوره های ترسالی و خشکسالی شهرستان در طول دوره مورد مطالعه از شاخص های spi,siap استفاده شده است .نتایج حاصل ازاین تحقیق به شرح زیر است : نتایج حاصل از بررسی ها براساس شاخص spi نشان می دهد که ترسالی مرطوب دوبار در سالهای 1383 و 1388 دراین شهرستان رخ داده و خشکسالی متوسط نیز دو سال آن هم در سالهای 1381 و 1387 دراین شهرستان رخ داده است . ضمن اینکه تعداد 9 سال نیز بارندگی دراین شهرستان به صورت نرمال بوده است . همچنین براساس شاخص siap در طی دوره مطالعه خشکسالی شدید سه بار در سالهای 1379، 1381 و 1387 در این شهرستان رخ داده، ضمن اینکه خشکسالی متوسط یک بار در سال 1390 در این شهرستان اتفاق افتاده است. این شهرستان در سالهای 1380 و 1386 نیز دارای خشکسالی ضعیف بوده است. در مورد رخداد تر سالی متوسط نیز چهار بار در سالهای 1382، 1384، 1385 و 1389 در این شهرستان اتفاق افتاده است و تر سالی مرطوب نیز در سالهای 1383 و 1388 در این شهرستان رخ داده است. ضمن اینکه بارندگی در سال 1391 در این شهرستان به صورت نرمال بوده است. در ادامه با استفاده از اطلاعات دریافتی از سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان به بررسی تاثیر کاهش بارندگی و خشکسالی بر محصول گندم که از مهمترین محصول زراعی در محدوده مورد مطالعه است، پرداخته ایم. سپس با استفاده از مدل رگرسیونی مشخص شد که رابطه مستقیمی بین کاهش بارندگی و کاهش عملکرد محصول خرما در واحد هکتار وجود دارد به طوری که از لحاظ کمی این رابطه در ایستگاه میناب به ازای یک واحد افزایش بارش046/0 کیلو گرم خرما در واحد هکتار افزایش می یابد، یعنی با وقوع خشکسالی و کاهش بارندگی مقدار خرمای برداشتی از اراضی کاهش می یابد. بررسی ها در مورد تاثیر خشکسالی بر محصول لیموترش نشان می دهد که رابطه اندکی بین کاهش میزان بارندگی و بالطبع آن کاهش عملکرد محصول لیموترشدر واحد هکتار وجود دارد .یعنی به ازای هر واحد افزایش بارندگی 0008/0 کیلوگرم بر تولید محصول لیموترش افزوده می شود. در رابطه با تاثیر خشکسالی بر محصول انبه نیز بررسی ها نشان می دهد رابطه مستقیمی بسیار ضعیف بین کاهش میزان بارندگی و عملکرد محصول انبه در واحد هکتار وجود دارد. این رابطه حاکی از آن است که به ازای هر واحد افزایش بارندگی مقدار 001/0 کیلوگرم عملکرد محصول انبه در واحد هکتار افزایش می یابد.